Kolonoskopia – jest to endoskopowe badanie jelita grubego i dystalnej części jelita cienkiego z obrazem prezentowanym na kamerze za pomocą światłowodowej kamery umieszczonej w elastycznej rurze przechodzącej przez odbyt. Może stanowić podstawę diagnozy wizualnej (np owrzodzenia , polipy) i daje okazję do biopsji lub usunięcia podejrzenia raka jelita grubego zmian. Kolonoskopią możemy usunąć małe polipy mierzące jeden centymetr lub mniej. Polipy usunięte, mogą być badane za pomocą mikroskopu w celu określenia, czy są one w stadium przedrakowym.

Wielu chorych po 4 miesiącach we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego notuje trwałą remisję po zastosowaniu protokołu DLS → czytaj więcej

Kolonoskopia jest podobna do sigmoidoskopii – ale kolonoskopia dociera do części okrężnicy do których sigmoidoskopia nie może dotrzeć. Kolonoskopia umożliwia badanie całego jelita grubego (1200/00 mm długości). Sigmoidoskopia umożliwia badanie dalszej jelita grubego (około 600 mm) w okrężnicy. Sigmoidoskopia może być niewystarczająca w diagnozie wielu chorób.

Wirtualna kolonoskopia wykorzystuje obrazowanie 2D i 3D wraz z tomografią komputerową (CT) skanów lub jądrowym rezonansem magnetycznym (MR). Jednak, wirtualna kolonoskopia nie pozwala na zastosowanie manewrów terapeutycznych, takich jak usuwanie polipów lub biopsja guza ani wizualizację zmian mniejszych niż 5 mm.

Endoskop składa się z

– sztywnej i elastycznej rurki

– systemu dostarczania światła do oświetlania narządu. Źródłem światła jest zwykle poza ciałem, a światło jest kierowane zazwyczaj za pośrednictwem systemu światłowodowego.

– systemu przekazywania obrazu z obiektywu do widza, zazwyczaj jest to przekaźnikiem jest fibroskop.

– okularu. Nowoczesne instrumenty mogą być wideoskopowe, bez okularu. Kamera przekazuje obraz na ekran.

– dodatkowego kanał, aby umożliwić wprowadzenie instrumentów medycznych i manipulatorów (np. do pobrania wycinków i oceny pod mikroskopem)

Pacjenci poddawani procedury mogą być oferowane sedacji , która zawiera własne ryzyko, w tym stałych zaburzeń poznawczych.

Najnowsze badania dowodzą, iż L-formy bakterii są przyczyną choroby

Zastosowania medyczne 

Warunki, które wymagają zastosowania kolonoskopii obejmują krwawienie z przewodu pokarmowego, niewyjaśnione zmiany w czynności jelit i podejrzenie choroby nowotworowej lub choroby zapalne jelit. Kolonoskopia jest często stosowana do diagnozowania raka jelita grubego, ale również często stosowane w diagnozowaniu chorób zapalnych jelit. U starszych pacjentów niewyjaśniony spadek hematokrytu jest wskazaniem, do wykonania kolonoskopii.

Zalecenia

Kolonoskopię zaleca się wykonywać regularnie począwszy od 50 lat, zarówno u mężczyzn jak i u kobiet. Zalecany schemat badania jelita grubego z użyciem kolonoskopii:

• elastyczna sigmoidoskopia co 5 lat lub
• kolonoskopia co 10 lat
• dwukrotnie kontrastowana lewatywa z baru co 5 lat
• kolonografia CT (VC) co 5 lat
• coroczny test na krew utajoną w kale
• roczne badanie kału metodami immunochemicznymi (FIT)
• test DNA w stolcu (sDNA) co 3 lata

Istnieje wiele wskazań do badania endoskopowego u chorych z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego, w tym wstępna diagnoza; odróżnienie od choroby Crohna, chorób zakaźnych i innych chorób jelit, ocena stopnia zaangażowania okrężnicy, oznaczanie aktywności i nasilenia choroby, monitorowanie odpowiedzi na leczenie zachowawcze i nadzór w kierunku dysplazji i raka jelita grubego.

Kolonoskopia jest preferowaną procedurą endoskopową we wstępnej ocenie pacjentów z podejrzeniem choroby zapalnej jelit. Kolonoskopia pozwala na bezpośrednią wizualizację śluzówki i biopsję, ułatwiając tym samym rozpoznanie i oznaczanie stopnia zajęcia okrężnicy, aktywności i ciężkości wrzodziejącego zapalenia jelita grubego.

Biopsja błony śluzowej jest użyteczna zarówno do potwierdzenia diagnozy i do dokładnego zdefiniowania zakresu wrzodziejące zapalenia okrężnicy, które może być niedoceniane na podstawie samego wyglądu endoskopowego. Oprócz swojej roli w początkowej ocenie, endoskopia jest skutecznym narzędziem w diagnozie pacjentów z nieokreślonym zapalenia jelita grubego. Według prowadzonych badań 33% pacjentów z nieokreślonym zapaleniem jelita grubego może być przekwalifikowane na wrzodziejące zapalenie jelita grubego po 1-2 latach od rozpoczęcia obserwacji.

Kolonoskopię przeprowadza się przed rozpoczęciem leczenia farmakologicznego, i pozwala ona z dokładnością 89% na odróżnienie wrzodziejącego zapalenia okrężnicy od choroby Crohna. Opóźnienie w wykonywaniu kolonoskopii może prowadzić do częściowego gojenia się śluzówki i powstawania zmian przypominających chorobę Crohna.

W badaniu z udziałem 39 pacjentów z już leczonym wrzodziejące zapalenie jelita grubego, 44% osób w badaniu endoskopowym miało niejednolity zmiany trudne do zdiagnozowania.

Obecność dyskretnych owrzodzenia i zwężenia wskazuje na chorobę Leśniowskiego-Crohna, natomiast nieswoiste zapalenie w dodatku rozproszone sugeruje wrzodziejące zapalenie jelita grubego. W przypadku braku jednoznacznych endoskopowych cech, biopsja jelita cienkiego często może rozróżnić te dwa zaburzenia.

Ryzyko

U 5 na 1000 ludzi którzy przeszli kolonoskopię pojawią się poważne powikłania. Perforacja okrężnicy występuje w ilości około 1 na 1000 procedur a śmiertelność procedury wynosi 1 na 3300 do 33300;

Szybkość i powaga powikłań zależy od wprawy lekarza prowadzącego i instytucji wykonującej procedurę, a także jako innych parametrów – głównie zdrowotnych pacjenta.

Najpoważniejszym powikłaniem ogół jest perforacja przewodu pokarmowego, która jest stanem zagrażającym życiu i wymaga natychmiastowej operacji w celu zszycia uszkodzonych struktur.

Powikłania krwotoczne – mogą być leczone od razu w trakcie postępowania przez kauteryzację poprzez instrument. Opóźnione krwawienie może wystąpić również w miejscu usuwania polipów do tygodnia po zabiegu i w takim przypadku należy powtórzyć procedurę. Jeszcze rzadziej dochodzi do pęknięcia śledziony do której może dojść po kolonoskopii ponieważ przylega do struktur jelita grubego.

Jak w przypadku każdej procedury z udziałem znieczulenia, inne powikłania mogą obejmować powikłania krążeniowe takie jak tymczasowy spadek ciśnienia tętniczego. Znieczulenie może również zwiększać ryzyko wystąpienia zakrzepów i prowadzić do zatorowości płucnej lub zakrzepicy żył głębokich. W rzadkich przypadkach, bardziej poważne zaburzenia sercowo-płucne jakie mogą się pojawić to zawał serca, udar mózgu a nawet śmierć. W bardzo rzadkich przypadkach może wystąpić śpiączka związana ze znieczuleniem.

Wirtualne kolonoskopie łączą się z ryzykiem związanym z narażeniem na promieniowanie.

Ciężkie odwodnienie – spowodowane przez środki przeczyszczające, które zazwyczaj podaje się w trakcie przygotowania do badania jelita w trakcie kolonoskopii może również wystąpić. Dlatego pacjenci muszą pić duże ilości płynów podczas dni w którym zaplanowana jest kolonoskopia, aby zapobiec odwodnieniu. Utrata elektrolitów lub odwodnienie stanowi potencjalne ryzyko, które może okazać się śmiertelne. W rzadkich przypadkach, ciężkie odwodnienie może prowadzić do uszkodzenia nerek lub zaburzenia czynności nerek pod postacią nefropatii fosforanowej .

Podczas kolonoskopii gdy usuwany jest polip ryzyko powikłań jest większa, ale nadal bardzo rzadkie, około 2,3 procent. Jedną z najbardziej poważnych komplikacji, która może wystąpić po kolonoskopii jest zespół postpolypectomy. Zespół ten występuje ze względu na potencjalne oparzenia ściany jelita jeśli usuwany jest polip.

Zakażenia jelitowe – są potencjalnym ryzykiem kolonoskopii, choć bardzo rzadkim. Okrężnica nie jest sterylnym środowiskiem znajduje się tam wiele żywych bakterii w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania jelit, a więc ryzyko zakażenia jest bardzo niskie. Infekcje mogą wystąpić w trakcie biopsji, gdy zbyt wiele tkanek usuwa się a bakterie przedostają się do obszarów w których nie występują lub w przypadkach, gdy śluzówka jelita jest perforowana bakterie mogą przedostać się do jamy brzusznej. Zakażenie może być przekazywane między pacjentami jeśli kolonoskop nie jest czyszczony i sterylizowany właściwie między badaniami, chociaż ryzyko takiego zdarzenia jest bardzo niskie.

Mniejsze ryzyko kolonoskopii może obejmować nudności, wymioty lub alergie od leków uspokajających, które są używane w trakcie procederu.

Chociaż komplikacje po kolonoskopii są rzadkie, ważne jest, aby pacjenci byli w stanie rozpoznać wczesne objawy ewentualnych powikłań. Są to poważne bóle brzucha, gorączkę i dreszcze lub krwawienie z odbytu.

Przygotowanie

1. Zakup w aptece dwie butelki fosfo-sody przeczyszczającej.

2. Nie trzeba mieć ze sobą żadnej recepty. Należy poinformować lekarza jeśli u pacjenta występuje niewydolność nerek, choroby serca lub wodobrzusze (płyn w jamie brzusznej spowodowane przez choroby wątroby).

3. Jeśli jesteś cukrzykiem należy poinformować o tym lekarza i przynieść ze sobą wszystkie poranne leki na cukrzycę. Sprawdź swój poziom glukozy przed wyjściem z domu i powiadom pielęgniarkę o wyniku. Przynieś swój glukometr ze sobą.

4. Pięć dni przed zabiegiem przestań przyjmować aspirynę lub leki przeciwzapalne. (Advil, Motrin, Naprosyn, itd.) Jeśli przyjmujesz lek Coumadin lub Plavix lub innych leków rozrzedzające krew niezwłocznie powiadom o tym lekarza. Nie jeść także spożywać orzechów, nasiona, popcornu lub kukurydzy.

5. Na dzień przed zabiegiem: należy spożywać tylko czyste ciecze (rosół, zupy jasne lub napoje, soki, ciecze przejrzyste) do 4 godzin przed zabiegiem następnego dnia nie powinno się ani jeść ani pić.

Pamiętaj: prowadzenie samochodu jest zabronione przez co najmniej 12 godzin po zabiegu, z powodu zmęczenia i opóźnionego refleks z powodu leków. Nie należy również prowadzić żadnej działalności gospodarczej lub podpisywać żadnych dokumentów prawnych, aż do następnego dnia.

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – jest przewlekłą chorobą zapalną jelit, charakteryzująca się zapaleniem błony śluzowej ograniczoną się do jelita grubego. Nie ma jednego badania na wrzodziejące zapalenie jelita grubego, a diagnoza jest ustalana poprzez połączenie cech klinicznych, badań laboratoryjnych, endoskopowych i histopatologicznych ustaleń.

Endoskopia odgrywa rolę wieloaspektową i jest ważne w diagnostyce, leczeniu i nadzorze wrzodziejącego zapalenia jelita grubego. Ocena kliniczna określa rolę endoskopii we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego, z uwzględnieniem wskazań, interpretacji wyników oraz ma ważną funkcję w nadzorze w kierunku raka jelita grubego.

Jelito grube musi być wolne od substancji stałych w celu przeprowadzenia badania prawidłowo. Od jednego do trzech dni przed badaniem, konieczne jest, aby pacjent stosował dietę z małą ilością błonnika lub spożywał jasne płynny tylko dietę płynną. Przykłady zalecanych produktów to: sok jabłkowy, kurczaka i / lub bulion wołowy, lemoniada, napoje izotoniczne i wodę. Jest bardzo ważne, aby pacjent był nadal uwodniony. Napoje izotoniczne zawierają elektrolity, które są wypłukane wraz z przygotowaniem jelita do badania. Sok pomarańczowy, sok ze śliwek i mleko zawierające włókna więc nie powinny być spożywane, ani też płyny o zabarwieniu czerwonym, fioletowym, pomarańczowym, brązowym. W większości przypadków, herbata (bez mleka) lub czarna kawa (bez mleka) są dozwolone.

Na dzień przed kolonoskopią, pacjent otrzymuje preparaty przeczyszczające (np picosalax , bisakodyl , fosfo sodę, pikosiarczan sodu lub fosforan sodu i / albo cytrynian magnezu ) i duże ilości płynów, ma przeprowadzone płukanie jelit przy użyciu roztworu glikolu polietylenowego i elektrolitów. Często zdarza się, że procedura obejmuje zarówno środki przeczyszczające w formie pigułki i przygotowanie jelita poprzez nawadnienie z proszkiem glikolu.

Pojemnik PEG (glikol polietylenowy) z elektrolitem używany jest w celu czyszczenia jelita przed pewnymi badaniami jelit takimi jak kolonoskopia.

Typowy schemat przygotowania do procedury kolonoskopii odbywa się w następujący sposób:

Rano w dniu poprzedzającym procedurę, 238 g proszku polietylenu glikolu rozmieszać w butelce z wodą, następnie mieszanina powinna być zmieszana i schłodzona.

Dwie tabletki bisakodylu 5 mg przyjęte o 3 rano i kolejno 5 po południu.

Ponieważ celem przygotowania jest oczyszczenie jelita grubego z materii stałej, pacjent powinien zaplanować dzień tak, aby spędzić dzień w domu, w komfortowych warunkach z łatwym dostępem do toalety. Kojąca maść taka jak wazelina powinna być stosowana po umyciu odbytu, poprawi to komfort pacjenta.

Pacjent może być poproszony o pominięcie (jeśli przyjmuje) aspirynę lub inne leki takie jak salicylan, ibuprofen oraz inne podobne leki, aby uniknąć ryzyka krwawienia w trakcie procedury. Badanie krwi może być wykonane przed zabiegiem.

Niektóre szpitale oraz kliniki zaczęły wykorzystywać technikę hydrokolonoterapii jako alternatywa do standardowych sposobów opisanych powyżej. W takim przypadku stosuje się specjalne urządzenia do spłukiwania okrężnicy u pacjenta z ciepłą wodą, tuż przed zabiegiem kolonoskopii, w celu usunięcia resztek zawartości jelit. Zapobiega to spożywaniu dużych ilości płynów lub nudności, powstaniu wymiotów, ryzyka podrażnień odbytu.

Schemat procedury kolonoskopii

Podczas procedury, pacjent jest często poddawany sedacji dożylnie, po zastosowaniu leków takich jak fentanyl lub midazolam. Przeciętny chory otrzymuje połączenie tych dwóch leków, zazwyczaj pomiędzy 25 a 100 ug IV fentanylu i 1-4 mg midazolam dożylnie.

Niektóre kliniki eksperymentują rutynowo z użyciem alternatywnych lub dodatkowych metod sedacji, takich jak tlenek azotu  i propofol, które mają wady i zalety związane z czasem odzysku (w szczególności czas trwania amnezji po zakończeniu procedury ). Dla niektórych pacjentów sedacja nie jest w pełni skuteczna, więc pacjent rzeczywiście nie śpi i sam może zobaczyć procedurę i obejrzeć wnętrze swojego jelita grubego na kolorowym monitorze.

Analizy wykonywane podczas zabiegów dowiodły, że odtwarzanie muzyki podczas zabiegu poprawia tolerancję zabiegu.

Pierwszym krokiem jest zwykle badanie palpacyjne , w celu zbadania tonu zwieracza i określenia czy preparat był odpowiedni. Endoskop jest następnie wpuszczony przez odbyt do góry odbytnicy kolejno do jelita grubego a ostatecznie do końcowym odcinka jelita krętego.

Endoskop ma ruchomą końcówkę i wiele kanałów w oprzyrządowaniu, możliwość zasysania powietrza zasysania i dostarczania światła. Jelita czasami są nadmuchiwane powietrzem, aby zmaksymalizować widoczność (procedura ta daje choremu fałszywe poczucie konieczności podjęcia wypróżnienia ).

Biopsje są często podejmowane w celu wykonania badania histologicznego. Dodatkowo, w procesie zwanym chromoendoskopii, kontrast-barwnik (takie jak indygo karmin ) może być rozpylany za pomocą endoskopu na ścianie jelita grubego w celu wizualizacji żadnych nieprawidłowości w morfologii śluzówki.

W najbardziej doświadczonych rękach, endoskop jest przesuwany nawet do miejsca gdzie jelito grube i jelita cienkie łaczą się (jelito ślepe) w czasie krótszym niż 10 minut, w 95% przypadków.

Ze względu na ciasne zakręty i zwężenia w jelicie grubym, mogą tworzyć się pętle. Pętle te często powodować dyskomfort ze względu na rozciąganie okrężnicy. Alternatywnie, zmiana pozycji ciała i wsparcie brzucha z zewnątrz poprzez nacisk dłoni często „wyprostowuje” endoskop.

Podejrzane zmiany mogą podlegać kauteryzacji, mogą być potraktowane światłem laserowym lub przerwane za pomocą specjalnego przewodu do celów biopsji lub całkowicie usunięte podczas polipektomii . Do jelita może być podany lek może na przykład w celu kontroli zmian krwotocznych. Przeciętnie, procedura trwa około 20-30 minut, w zależności od wskazań i ustaleń.

Zaletą kolonoskopii w stosunku do obrazowania rentgenowskiego lub innych mniej inwazyjnych badań, jest zdolność do wykonywania zabiegów leczniczych w czasie badania.

Po endoskopii

Po zabiegu będziesz obserwowany i monitorowany przez wykwalifikowany personel w specjalnym pomieszczeniu lub oddziale intensywnej terapii, dopóki znaczna część leku nie zostanie zneutralizowana. Okazjonalnie u pacjenta może na kilka dni pojawić się łagodny ból gardła, który można leczyć za płukanek soli, lub rumianku. Pacjent może mieć uczucie wzdęcia. Oba problemy są łagodne i przemijające. Gdy pacjenta wraca do pełni sił, zostanie poinstruowany, kiedy należy wznowić swoją zwykłą dietę (prawdopodobnie w ciągu kilku godzin) i będzie mógł udać się do domu.